Dreg III in zicht!

Als het weer wat minder wordt en de temperatuur steeds verder daalt, wordt de speurtocht naar het verleden van de Dregboten voortgezet.
Het zo mooi zijn als het 24VDC schema gevonden zou kunnen worden. Ergens in een archief, of bij een van de andere dregboten.
Zo af en toe was er wat boven komen drijven, wat met de Dreg III te maken had. Eerder was al bericht dat het boekje van Ruud Smidt gekocht was,
zie blog: De andere Dreg's, de I, de II en de III

Dreg III voor op het boekje van Ruud Smidt

In het boekje wordt verteld over de avonturen die de Dreg III meegemaakt heeft toen het schip eigendom was van Roel Donker.
Bij Roel, die geen gegevens over de Dreg III meer had, waren we terecht gekomen via een oudgediende van rederij Waterweg in Den Helder.  Roel adviseerde ons bij rederij Waterweg verder navraag te doen, zij hadden de boot en alle bijbehorende papieren van hem overgenomen.

Andere Dreg motoren

Er zijn in 1950 4 Dregboten gebouwd, allemaal met elk 2 motoren. Deze motoren zijn geleverd door de Kromhout Motoren Fabriek te Amsterdam. Kromhout leverde in die tijd meer motoren aan de marine, vooral van het type LS. Dat waren onder licentie van Gardner, Patricroft UK, gebouwde dieselmotoren met directe inspuiting waarvan het ontwerp uit 1930 stamt. Dat klinkt oud, maar op basis van deze motoren zijn tot begin jaren '90 motoren gebouwd, vooral toegepast in autobussen, vrachtwagens en grondverzetmachines. De Gardner motoren waren voor hun tijd erg vooruitstrevend, gegoten aluminium carter, krukastrillingsdemper, overmaatse kleppen, maar vooral ook erg betrouwbaar en vrijwel onverslijtbaar.

De oudste nog rijdende Bristol bus met Gardner 5LW motor.
foto: classicbuses.co.uk

Pompen en Filters

Twee dingen moeten toch eens uitgezocht. Op de motoren zouden weer bronzen koelwater pompen moeten komen in plaats van de elektrische, en de smeeroliefilters moeten maar eens vervangen door een wegwerp model.

Filters:

Filterhuis op SB motor Dreg IV

Filterhuis op motor Kromhout Museum Amsterdam

Bij aankoop zaten er smeeroliefilters in de filterhuizen die uitgewassen moeten worden. Volgens het handboek "Onderhoud Kromhout 6LS" van de marine, kunnen ze tot 3 keer in benzine uitgewassen worden.
Nu is het schip in 1987 door de marine afgestoten, en zitten deze filters er nog in. Het kan zijn dat ze tussentijds vervangen zijn, of uitgewassen, maar ook kan dat ze al 20 jaar de olie proberen te filteren.
Reserve filters waren niet bij het schip, dus op zoek naar een alternatief.

Uitdokken

De verf is droog, aan boord is opgeruimd en alle afsluiters zijn dicht en ingevet. Gereedschap is aan boord gezet of terug naar de wal, en alles wat kan drijven is opgeruimd.

De Dreg klaar voor in het water

Eindelijk kan het schip terug in het water. Dokbaas Koos neemt zijn voorzorgmaatregelen, en langzaam zakt het dok.

Nieuwe koelers

De Dreg heeft twee Kromhout 6LS motoren, die oorspronkelijk op buitenwater gekoeld werden.  Hiervoor zat op elke motor een plunjer koelpomp, vanaf de nokas door een excentermechanisme aangedreven.
Omdat het schip veel op zout, later ook brak water voer, is ooit besloten de koeling te vervangen door kielkoeling. Te zien aan de daarbij gebruikte afsluiters, is dat in de marinetijd gebeurt. Gevolg was wel een hele fabriek aan buizen en appendages in de machinekamer.
In weer een later stadium zijn de voor dit systeem minder geschikte plunjerpompen vervangen door twee 24VDC centrifugaal pompjes. Dit loste het verlies van koelvloestof door de nooit lekvrije plunjerpompen waarschijnlijk op, maar zorgde wel voor een behoorlijke toename van het stroom verbruik. Zie "thuisreis" over het lege accu verhaal. Aanleiding genoeg om het koelsysteem maar eens aan te gaan pakken.
Omdat verwacht werd dat de koelbuizen niet echt dik meer waren, werd besloten twee U-bundelkoelers in de zij van het schip te zetten, door leken ook wel verward met beunkoelers.

Inslijpen gat SB koeler

Dokwerken

De Dreg ligt schoongespoten in het dok, de dikte is gemeten, er is aangegeven wat waar moet gebeuren, en staal is afgeleverd. Het kan los met de eerste grote klus.

Gaatje in de huid

Werken begint vaak met slopen. Dat lijkt simpel werk, maar dat is het niet. Goed slopen scheelt later vaak een boel nawerk. Die delen die in de weg zitten, bijna alle afsluiters en de slechte vlakdelen moeten er uit geslepen of gebrand worden. De oude motor koeling moet verwijderd, inclusief de tuinslangfabriek met kogel afsluiters voor de twee oude Onan generatoren. En de openingen voor de nieuwe beunkoelers moeten gemaakt.

Roervonken

Dokken

De geplande dokbeurt staat voor de deur. De twee Blokland koelers worden afgeleverd, en staal is besteld.
De koelers worden straks in de zij van het schip geplaatst, de enige plaats in de machinekamer waar nog ruimte is, zonder de hele boel over hoop te gooien.
BB tussen accukist en dieselbunker, SB tussen olietank en HS bord. De kasten zijn zo gedacht dat ze precies tussen de spanten passen. Grade A staal voor de kasten wordt gezet aangeleverd en door de werfmannen gelast en gecoat.

Koelerbakken in aanbouw

Zondagsverven door werfbaas Bart

Op de 29e gaat het met de koelerbakken op het voordek het dok in. Altijd spannend, of het schip goed komt te staan. Nou, dokbaas Koos had z'n werk goed gedaan, want het kwam precies goed uit met de bokken.

Machinekamer bilge

Zwart zwembad

Varend met de Dreg was al vastgesteld dat de boot wel erg slingerde. En dat er onder de platen van de machinekamer een zwembad met zwart water stond.
Er was eerder in Delfzijl al eens een paar honderd (!) liter bilge uitgezogen,  maar het water werd te dik om alles weg te krijgen, de slang verstopte.

Omdat de eerste dokbeurt voor de deur stond, werd het van belang de binnenzijde van het vlak in de machinekamer maar eens te inspecteren. Dus: een classificeerder met de nodige apparatuur laten komen om olie, water en slurrie te verwijderen. Vacuum tankwagen en stoomcleaner arriveerden in de morgen en konden tot 4 uur assisteren.
Omdat de tijd beperkt was, en de klus wat tegenvallers met zich mee kon brengen, was in de kennissenkring gevraagd om hulp. Merkwaardig, iedereen was die dag bezig, weg of moest elders beschikbaar zijn. Maar: hulp kwam er, en later bleek dat dat maar goed was ook. Geen stoere man, geen scheepssleutelaar, geen collega varensgezel, maar een vriendin uit Loppersum. Niet vies van een vuile klus, en dus stoerder dan die mannen die achteraf zeiden dat ze wel gedacht hadden dat het tegen zou vallen.

De hulp die niet bang was voor vieze kleren

Voorwerk dokbeurt

De Dreg is van Delfzijl naar de werkhaven in Groningen verhuist. Daar is gereedschap aanwezig, en een milieuvergunning zodat slijpen en hameren "officieel" mag.

Februarizon onder het afdak bij SBG in Groningen

Het was al opgevallen, dat bij het afstoppen van de boot, de voorbolders wat "mee gaven". In het dok willen we stevige bolders, dus er moeten nieuwe gesloten bolderkasten komen.
De oude worden eind Februari weggebrand, wat opmerkelijk makkelijk ging. Dik was het ijzer niet meer, en zowel de huid waar de bolderplaat zat, als het dek, bleek doorgeroest en dichtgeverft.

Restant BB bolderkast