Lierenleed is voorbij

Lang heeft er op het voordek een ding gestaan dat het maar half deed. Half is misschien genoeg om een anker binnen te krijgen, het is toch niet wat je wilt. Heel is beter dan half, de ankerlier moest weer heel gemaakt worden.

De lier was al uit elkaar gehaald, gelukkig zonder brokken en stukken.
Zie ook: http://dregiv.blogspot.com/2018/11/lier-in-delen.html#more
De nestenschijven waren mee op reis geweest om een passende ketting uit te zoeken, dat was gelukt en ze waren weer terug aan boord.
Nu werd het zaak de onderdelen weer in een staat "als nieuw" te krijgen en samen te bouwen tot een werkend geheel.

Frisse lieronderdelen wachtend om weer gemonteerd te worden.

De assen zaten bij sommige lagerbussen wel erg los in de bronsen bussen. Slijtage, mede door roest op de as dat als schuurmiddel de lagerbussen uitgesleten had.
De tandwielen daarentegen zaten allemaal vast geroest op de assen. De ruimte tussen as en tandwiel was dus kennelijk te klein.
En dan de spieeen, ze zagen er niet versleten uit, maar de spiesleuven in de assen waren wel wat ruim geworden, uitgeslagen.
De onderdelen zijn allemaal onder handen genomen, er lag na enige tijd een ruim vol frisse onderdelen te wachten op montage.
Eerst is de aandrijfas die door het dek steekt gemonteerd.

De aandrijfas door het dek is er weer.

En goed gesmeerd. En echte keerring om (zee)water uit het lager weg te houden is er niet, het vet moet het water uit het lager houden. Goed smeren dus!
Daarna is de hoofdas op het dek op houten blokken gelegd. Boven de as is een constructie gemaakt waar de as aan kon hangen met twee sjorbandjes.

De hoofdas "zweeft" op z'n plek.

Zo kon hij niet omkiepen als een uiteinde zwaarder werd door de gemonteerde onderdelen. Aan beide kanten van het middelste tandwiel zijn de nestenschijven en de draadmoeren op de as gemonteerd.

Zwevende hoofdas met de eerste onderdelen.

Toen alle onderdelen op de hoofdas zaten, en de hoofdas op de juiste positie en hoogte was gehangen, zijn de frameplaten een voor een op de astappen geschoven. En daarna aan het dek vast gebout. De platen zijn parallel uitgericht en verbonden met het bovenste dwarsverband, de draadstang.

Frameplaten uitgelijnd en vastgebout.

Dat viel nog niet mee, want de fundatiestrips waren ooit niet heel erg precies aan het dek gelast, de lier heeft last van "toespoor", aan de boegkant staan de frameplaten een paar mm dichter bij elkaar.
Vervolgens zijn de andere assen een voor een door één frame geschoven, de juiste onderdelen er op gemonteerd, en doorgestoken door het tweede frame.

As in het frame hangen en de onderdelen er op schuiven.

Dat weer hangend in twee sjorbandjes, zodat de half doorgestoken as mooi horizontaal in de lagerbus lag. Alle assen zijn zo gemonteerd, alleen bij de laatste, die met het aandrijftandwiel van de elektromotor, bleek dat de uitlijning van de lagerbussen of de rechtheid van de as soepel draaien onmogelijk maakte. Met geduld en uitvullen is dat opgelost.

Alle assen en dwarsverbanden gemonteerd.

Vervolgens zijn de assen geschilderd, behalve op die stuken waar de tandwielen over schuiven. Vet nippels gemonteerd, lagers en schuifwielen gesmeerd en geprobeerd of de lier soepel liep. Dat deed hij. Heel soepel, de lier was makkelijk rond te draaien en de schuiftandwielen gingen heel soepel heen en weer. Dat komt ook door het gebruikte vet. Voor het schuiven van de tandwielen met Molybdeendisulfide en voor de lagers LS2 vet. Het eerste hecht zich heel goed aan het blanke metaal, en smeert ook goed als de film nog maar dun is, het laatste vet is extreem watervast.

Goed vet doet wonderen.

De tanden van de tandwielen waren ook geverfd. Maar alleen met een laag zinkhoudende primer. Het idee was, dat als die verf er af zou slijten op de plekken waar de tanden tegen elkaar lopen, de andere plekken geconserveerd bleven. De tanden ook nog gesmeerd met gewoon lagervet en een kwastje. Geen LS2 vet, omdat dat draden kan trekken, en het dan een smeerboel kan worden, met een vettig , en dus glad, dek als gevolg.
De schakelvorken zijn weer gemonteerd en toen kon proef gedraaid worden. Alles naar wens. Aan de schakelvorken zijn weer borgpennetjes vast gemaakt, zodat de vork ook in een gekozen positie blijft staan.

Lier met schakelvorken en borgpennetjes.

Met het   monteren van de rembanden en de bijbehorende handwielen,

Nieuwe remband met bijbehorende onderdelen.

en de twee pallen, de vang, die op de palrand de hoofdas kunnen blokkeren was de lier mechanisch klaar.

Voorbereiden monteren pallen.

De twee pallen voor de
vang op hun plek...

... en weer in gebruik.

Nog zonder pet, maar toch: Klaar!

Het enige wat nog ontbreekt is de afdekkap van de lier.

Gestraalde afdekkap ....

... met gaatjes.

Die is er wel, maar daar zijn in de loop der jaren wat gaatjes in gevallen. De afdekkap is nog uit 1950.  IJzeren plaat met koper geklonken, mooi oud vakwerk, het bewaren waard. Hij moet dus opgekalefaterd worden. Het lasapparaat maar in stelling brengen en met een koperen strip langs de buitenzijde van binnen uit oplassen.

Gaatjes van binnen uit dichtgelast.....

.... en glad geslepen.

Aan de randen is het 1mm dikke ijzer omgefelsd, een mooie plek om water en troep te verzamelen. Eerst alle kieren geïmpregneerd met roestfixeerolie, daarna zinkfosfaatprimer, en vervolgens de kieren dichtgekit met PU kit. De kap had het zo'n 70 jaar vol gehouden zonder al dit gepreserveerd, zal het de komende 70 jaar ook wel goed komen.

Met Marine grijze primer ziet het er snel beter uit.

Aan de lier zitten 4 handles om de lier in te stellen. De lier heeft twee versnellingen, 1 voor traag en krachtig, 2 voor sneller en minder krachtig trekken. En er kan gekozen worden voor handaandrijving of aandrijving door de onder dek geplaatste motor.

Zo dus, instellen handles ankerlier.

Handig om te weten hoe dat moet, nog handiger als je gewoon kan zien wat je moet doen. Op de deksel van de lier. Verder verven dus en bedenken hoe de "gebruiksaanwijzing" daar aan te brengen.

"Gebruiksaanwijzing" op de afdekkap.

Dan kan eindelijk het laatste lieronderdeel weer op z'n plek terug. Bleek wel dat dat niet paste. Door lassen en herplaatsen waren afdekkap en lier net een klein beetje anders geworden. Door de montagebouten van de kap onder de kop wat te verjongen, paste de oren van de kap toch nog voor de tapgaten in de lijfplaten van de lier.

En de afdekkap terug op de lier.