Blauw bord

foto Christian Huber, MS Kinette

De Dregboten waren ontworpen voor het in kaart brengen van obstakels en ondieptes op zee. Niet dat ze niet op binnenwater konden opereren, maar met zo'n 3km staaldraad hangend aan 20 boeien tussen twee Dregboten, heb je het toch al wel snel over groot water, doorgaans zeewater dus. Zie: https://dregiv.blogspot.com/p/geschiedenis.html
Maar als je met een Dregboot op binnenwater vaart, moet je natuurlijk wel voldoen aan de binnenwater reglementen, ook als je "geboren" bent om op zee te varen.
Dan krijg je dus een ding op je dak.

Varend op een rivier met stroom, is het voordelig tegen de stroom in varend zo weinig mogelijk tegenstroom te hebben. De "stroom" neemt liever de buitenbocht, dus de boot kan beter de binnenbocht nemen. Afhankelijk of de bocht in de rivier naar bakboord of stuurboord gaat, zou je voor de minimale tegenstroom dus van oever kunnen wisselen. Bocht naar Bakboord: Bakboordswal houden. Zie ook: https://www.varendoejesamen.nl/kenniscentrum/artikel/varen-op-de-stromende-rivieren-het-blauwe-bord

Zo dus, groot en klein. Nu is de Dregboot officieel ook groot.
 Liever waren we klein, minder werk en gedoe.
En dan ook geen Blauw Bord. foto Schuttevaer

Als je een Groot schip bent, zet je je blauwe bord overeind om andere schepen te laten zien dat je bakboordswal gaat varen. Vandaag is dat een bord met een knipperende lamp, het begon ooit met een stok met een blauwe vlag er aan. Aan een stok met een blauwe vlag kan weinig stuk. Dat spreekt de Dregkapitein erg aan.
Daar komen we echter niet mee weg. Er moet dus een bord komen, maar dan wel een die past bij de boot, een slim bord dus, wat niet in de weg staat, en het liefst werkt op spierkracht. Er is van alles te koop, maar zelf maken betekend dat je precies krijgt wat je wilt. Ook dat spreekt aan.

Aan de gang dus maar op de achterkant
van het spreekwoordelijke bierviltje.

Maar wat moet en wat mag. Niet alles is voorgeschreven. De maat van het bord moet "voldoende" zijn, 1x1 meter. Op een schip van 110 meter lang lijkt ons dat wel een goede maat, maar bij ons wordt het dan wel een erg groot ding. Ook de exacte kleur, knipperfrequentie van de lamp, het lijkt allemaal niet bindend vastgelegd, maar er zijn wel richtwaarden. We hebben dus wat speelruimte, en kunnen aan de slag.

Het mag dus ook op een houtje-touwtje manier!

Met enig gepuzzel vast gesteld hoe we het bord overeind kunnen zetten, met een touwtje en katrolletjes. En om hem tegen de wind in ook weer naar beneden te krijgen, met een gasveer.
Op het dak waren een soort montagepunten gemaakt waar de navigatielichten op staan. Daar kan ook het blauwe bord op komen. Een poot gelast, waar ook het lampje op komt en waar het bord met 3 scharnieren aan vastgezet kan worden.

Bijna standaard lamp.

Voor het lampje een DHR 35 gekozen, van het Dregboot huismerk. Wel wat aan veranderd natuurlijk, er schroefdraad voor een PG wartel in gemaakt zodat de kabel waterdicht de lamp in kan.

Poot met steunen en montageplaatje voor lamp.

En bedacht hoe we wel het touwtje en niet het regen- of buiswater in de stuurhut naar binnen kunnen krijgen. Daarvoor is nog een extra katrolletje nodig, en een zwanenhals door het dak van de stuurhut.

Zwanenhals en steun extra katrol.

Touwtje in de stuurhut,
32cm trekken en het bord staat.

Alles wordt zo veel mogelijk van RVS gemaakt.
Het bord zelf is ook een uitdaging. Om te kijken of het werkt, is het eerst in multiplex uitgezaagd.

Houten bord gemonteerd, ....

.... en het werkt.

Gepast op de poot, en waar nodig aangepast en uitgemeten waar de gasveer kan komen. En de twee rubber stoppers waar het bord tegen aan komt, en het aangrijpingspunt voor het touwtje.

Klaar voor de laatste test.

Na een geslaagde test is op het hout uitgetekend waar in het bord gaten om de luchtweerstand te verlagen kunnen komen.

De maten van de gaten.

De volgende stap is om het houten bord na te maken. Laten waterstraal snijden uit zeewater bestendig  aluminium.

Aluminium.

De randen worden omgezet en op de hoeken gelast. Het lijkt perfect, maar voor de zekerheid toch nog maar even gepast of alles nog werkt. De steunen voor de gasveer aan de de poot en het bord bleken te kloppen.

Gasveer aan bord, bord horizontaal.

Gasveer aan bord, bord overeind.

Maar bij de onderrand kwam het aluminium wel erg dicht bij de poot en de gasveer. Daar is voor de zekerheid een kleine stukje weggehaald.

Laatste aanpassing.

Een blauw bord moet blauw zijn, dus het bord op weg naar de poedercoater.

Blauw. Erg blauw.

Twee lagen primer en daaroverheen RAL 5017, het gaat er nu wel erg professioneel uit zien.
Er moet nog wel een witte rand om het bord komen. Dat kan, met professionele beletteringsfolie.

Witte rand in wording.

Blijft het weer in elkaar zetten van bord en poot over. In een kwartiertje klaar. Geprobeerd, en het werkt natuurlijk. Veel spierkracht is er ook niet voor nodig om het bord overeind te krijgen, en het klapt mooi gedempt weer terug.

Klaar.

Wat niet op spierkracht werkt is de knipperende lamp.

Bediening lamp op NAV1.

Op de NAV1 kast in de stuurhut hebben we een knop gereserveerd voor het blauwe bord. Vanaf deze kast werden oorspronkelijk alle toen nodige navigatielampen bediend. Er was er één die ook kon knipperen, het Ontmoetingslicht.

Het oorspronkelijke knipperrelais,
we kregen het  niet werkend.

Het knipperrelais was echter door de tand des tijds aangevreten. Tijd voor iets nieuws dus. Kunnen we een clignoteur van een vrachtwagen nemen, ook 24VDC?
Echter, die is voor meer dan 1 richtingaanwijzer, en waarschuwt de chauffeur met een hogere knipperfrequentie als er ergens een lampje stuk is. Dat willen we allemaal niet. Sterker nog: er wordt geadviseerd 2 seconden licht, 2 seconden donker. Dat is trager dan bij een vrachtwagen.

Nog te koop: eenvoud van vroeger. Rechts boven de Elco.

Op zoek naar wat anders levert een nog relatief ouderwetse Hella Blincker op. Een die je nog uit elkaar kan halen. Een 4AZ001 879-05 besteld, in Duitsland. Aan het knutselen maar!

De Elco "opvoeren" totdat de lamp langzaam knippert.

Er zit een Elco in die verantwoordelijk is voor de snelheid van knipperen. Die er af gehaald en vervangen door een 22 µF. Dat levert een mooi langzaam knipperende lamp op. Ook bij een LED-lamp zodat we later nog energiezuinig bakboordswal kunnen houden.

Nieuwe knipperrelais op z'n plaats,
alleen de draden nog netjes wegwerken.

Inbouwen in de NAV1 en klaar. Het relais komt tussen de schakelaar voor op de kast en de DeffectNavigatielichtDetectie, DND, zie:  http://dregiv.blogspot.com/2017/12/brandt-de-lamp.html#more.
Daardoor licht het blauwe waarschuwingslampje vrijwel permanent op als de lamp knippert. Als de lamp even "uit" is wordt de Elco bijgeladen, dat houdt het blauwe DND lampje "aan". Is de Elco vol, na ongeveer 2 seconden, en de lamp is stuk, dan dooft het DND lampje alsnog. Voordeel is dat als je varend naar het lampje kijkt, je geen 2 seconden hoeft te staren om te weten of het Blauw Bord licht het ook doet.

Eindschakelaar op het blauwe bord,
maakt contact als het bord "staat".

Op de poot van het blauwe bord zit een eindschakelaar in de kabel naar de lamp. Als het bord getoond wordt, dus rechtop staat, maakt deze contact en zal de lamp oplichten. Je kan dat zien aan het DND lampje, dus dat geeft niet alleen aan dat de lamp het doet, maar ook dat je het bord ver genoeg overeind gezet hebt. Touwtje trekken tot het lampje brandt dus. Je hoeft dus niet ook nog eens de schakelaar op de NAV1 kast te bedienen per keer dat je het bord toont.

Wel een beetje raar, een Marineboot met een Blauw Bord. Maar we kunnen nu wel gewoon meedoen met het "Groen op Groen" varen als we de IJssel opvaren.