24 volt en meer

Hoofdbord Laag Spanning, schoongemaakt, gerepareerd

De Dregboten waren in 1950 uitgerust met een 24 V boord-systeem. Dat systeem bestond uit een schakelbord, de HLS, twee generatoren op de Kromhout hoofdmotoren en een generator op de 1 cilinder Kromhout hulpmotor. En Heeeeeeeel veel kabel.
In de loop der jaren is er van alles aan dit systeem "verbeterd", met als gevolg dat de zekeringen er per pakje van 10 doorheen vlogen. Die verbeteringen begonnen al in de marinetijd. Aanpassingen aan onze moderne tijd kosten immers vaak meer stroom als bij de bouw in 1950 voorzien was.

Tijd dus, om maar eens goed te inventariseren wat we hebben, en wat het moet worden zonder dat het er 21e eeuws uit gaat zien.

HLS tijdens de operatie

Er was in de afgelopen jaren al van alles gebeurd om de zekeringconsumptie van de Dreg IV terug te brengen. Slechte kabels waren verwijderd, slechte verbindingen verbeterd ( zie http://dregiv.blogspot.com/2010/11/meggeren-en-meten.html). Maar wat bleef knagen was het ontbreken van het schema van de HLS kast. Zelfs de oorspronkelijke waarden van de zekeringen was onbekend. En doordat sommige passchroeven in de zekeringhouders door zilverpapier vervangen waren,  ook niet meer bij benadering vast te stellen.
Geprobeerd was om via het NIMH in Den Haag aan een schema te komen. En of er in Den Helder ergens nog iets was, bij Rijkswerf of Marine Museum. Beiden negatief.
Er was kontact geweest met de erfopvolgers van de bouwer van de installatie in 1950, "Electrische Apparatenfabriek De Hoop N.V., Rotterdam". Die gingen later op in GTI, en Ivan Hoogvliets heeft nog geprobeerd of in hun archief iets terug te vinden was. Helaas, van opdracht R67 uit 1949 aan De Hoop was niets meer te vinden, de archieven van voor 1964 waren opgeschoond.

HLS schema Dreg II, Falcon

Gelukkig bleek bij kennismaking met de Dreg II, Falcon, dat die nog over het ontbrekende schema beschikte. Dat was de aanzet om het oude 24V systeem in de machinekamer "klaar" te maken.
Achtereenvolgens is de kast inwendig schoongemaakt (roet!),  zijn kabelgoten en de HLS kast opgeschoond voor zover dat nog niet gedaan was, en voor ontbrekende of deffecte onderdelen zijn nieuwe geplaatst. Makkelijker gezegd dan gedaan, want waar vindt je onderdelen voor een kast uit 1950? Deels in Den Helder, deels op de sloop.

Nieuwe "oude" schakelaars van de sloop

De "Dreg IV" heeft nu schakelaars uit de "Tromp", die via 's Gravendeel in Groningen terecht kwamen.
Vervolgens wijzigingen aan de HLS genormaliseerd en er door Lukken aan de Peizerweg in Groningen weer nieuwe naamschildjes bij laten maken.

Voor en na "Jiffen"

Oude schildjes in het afdruiprek

De oude naamschildjes gerevitaliseerd met Jif en veel geduld en meerdaags gebruik van het keukenaanrecht. Kroonsteentjes vervangen door een terminalrail, extra zekeringen geplaatst waar nodig,

In plaats van kroonsteentjes

en de bestaande zekeringhouders weer teruggebracht naar het niveau van 1950, indien mogelijk.
De over gebleven wartel gaten in de HLS kast weer dicht gemaakt met blindstoppen (die speciaal besteld moesten worden, alles bij de marine in vroeger dagen week af van standaard), en de kast opnieuw in de verf gezet, buiten en binnen.

Volt en Ampere op het aanrecht

Waarbij de Meters (met een hoofdletter, ze zijn niet klein, en zeker gewichtig) weer een aanslag op het keukenaanrecht deden.
Nou is het natuurlijk mooi, als er op een kast nieuwe verf zit. En dat de goede waarden voor de zekeringen weer  gerespecteerd worden, en de schakelaars het weer doen.

"Nieuwe" HLS kast in oud schip

Maar heeft dat zin als je niet weet waar dat allemaal voor dient? Het was jaren onduidelijk waar een aantal "dingen" in de kast voor dienden. Tijdens het meggeren was er al wat doorgemeten om de functies te achter halen. Maar wat dat grote "ding" van Smit Slikkerveer in de kast deed, bleef vaag.

Twee relais en een beveiligingsautomaat

Typeplaatje automaat Smit Slikkerveer

Hulp kwam er in de vorm van een schema uit het Dreg II archief, en een ex collega met zijn schoonvader. Arnold, kapitein op een containerfeeder, kwam met Jan, ex marineman, op bezoek. Schema's op tafel, en in de boot voor de kast op de knieen. De eindconclusie was, dat het "ding" een inschakelrelais is voor de generator op de hulpmotor, gecombineerd met een stroombegrenzing van 50A. Middels een drukknop werd de generator aan de HLS geschakeld, en bij te veel afname vielen de contacten weer af. Logisch, maar als je geen idee hebt wat het "ding" is,  weet je ook niet waar de losse draden aan horen, en is inschakelen ook geen goed idee.

Electrisch schema Dregboten, het "ding" staat boven Gen 58-3

Het "ding" is weer bedraad, en kan gebruikt worden om een externe acculader te aan de kast te koppelen, via de bestaande aansluitingen.

Kast klaar, met nieuwe schakelaars, schildjes, verf en nog veel meer..

Blijft nog over de aansluitingen naar de twee accu batterijen. De Elfsteden commissie heeft in februari 2012 veelvuldig vergaderd. Dat betekent dat de temperatuur in de Dreg ook onder het nulpunt lag. En de accukisten zijn te groot en zwaar voor het keukenaanrecht. Dus opkalefateren zal moeten wachten op beter weer.

Nieuwe oude knoppen, gegoten uit aluminium.

En er ontbreekt nog een gegoten aluminium draaiknop op een van de schakelaars. Gieterij Borcherts gaat z'n best doen er een te maken die niet van "echt" te onderscheiden is.
Zoals met alle klussen aan een schip, je krijgt ze niet in een keer af, er blijft altijd wat over om toe te voegen aan de eindeloze lijst "dit moet ook nog even".