Spanten & Wrangen

WRANG

Dit wordt een beetje een donker bruin verhaal. Voordat de boot in April 2008 het dok in ging, was de vloer van het vooronder er uitgehaald. En daaronder was de roestkever ruim 50 jaar in de weer geweest. In 2008 is schoon gemaakt en opgeruimd voor zover de tijd dat toen toe liet. Maar ook schone gaten zijn gaten, waar wel wat aan gedaan moet worden.
Dus: spanten en wrangen vervangen.
Bijkomende moeilijkheid is dat het schip wel in het water ligt, en dus kan zinken. Ook geeft aan een nat schip lassen niet de beste lasverbindingen, de las kan te snel afkoelen. En zit er hier en daar nog zink op de binnenkant van de huid. Allemaal dingen die het niet makkelijker maken.

Nieuw geboorde afwateringsgaten

Maar hoe kwam het toch, dat er op sommige plaatsen zoveel roest zat?
Bij nadere beschouwing bleek dat het schip anders in het water lag, dan de ontwerpers gedacht hadden. Daardoor bleef achter de bodemstringer water staan. De afwateringsgaatjes zaten op de verkeerde plek.

En nog een nieuw gaatje

Met veel pijn en moeite zijn er gaatjes bij gemaakt, waarbij die niet te klein mochten zijn, want verstopte gaatjes zijn geen gaatjes. Gekozen is om 28mm gaten te boren, zo dicht mogelijk langs de huid, zonder de huid te beschadigen. In totaal zijn er zo 10 gaten bij gemaakt.

Oude sonarpot bij machinekamerschot

En bij de sonarpotten zaten een paar hoeken waar het water door rommel en roest niet meer weg kon. De slechte delen weg geslepen en voorzichtig roest bikken. En jawel, Water!

Bakboord sonarpot na uitslijpen wrang

Sonarpot na snelcementen

Bij de bakboordspot druppelde water door de huid. Daar kan je dan dus niet verder, dus met snelcement eerst de lekkage gestopt, en op het lijstje voor de volgende dokbeurt aantekenen dat er hier een nieuw stuk in moet, inclusief wrang.

Spant hoekijzer 63,5x63,5x6,35mm, wrang plaat 4mm dik

Verder naar voren de slechte wrangen en spanten aangepakt. Doordat de huid verzinkt was, zie Voorwerk dokbeurt ,schooperen, zijn de huidplaten nog redelijk, net als delen van de verzinkte wrangen. Maar de spanten zijn plaatselijk "opgelost". De spanten waren ooit 6,35mm dik, de wrangen 4mm. Besloten is de slechte delen van spanten en wrangen te vervangen door een 6mm dikke plaat scheepsbouwstaal Grade A, en deze aan zowel het resterende spantdeel als de huid vast te lassen. Waar de flens van het spant tegen de huid slecht is, dat door een strip vervangen. E.e.a kan alleen daar waar eerder in  het dok de huid gedubbeld is, we willen liever niet weer met snelcement bezig.

Spant 33 na 59 jaar trouwe dienst, tijd voor nieuw ijzer

Begonnen om daar waar later gelast moet worden met de naaldenbikhamer alles echt helemaal schoon te maken. Het eerste spant er uit geslepen en gezaagd.

Uitgeslepen spant en wrang 33

Vervelend werk, want echt goed kan je er niet bij. Vervolgens een kartonnen mal gemaakt van het gat, en een stuk 6mm plaat uitgesneden.

Gat spant 34

De plaat op maat geslepen, zodat hij met houten wiggen klem in de opening geslagen kon worden om krimp bij het lassen minimaal te houden en zoveel mogelijk druk- en zo weinig mogelijk trekspanning in het spant te krijgen.

Nieuwe 6mm plaat klem in gat geslagen

Aan de plaat en het resterende deel van wrang en spant is een facet geslepen om goed te kunnen doorlassen. Met lassen van 4 a 5 cm lang het materiaal er in gelast, telkens op een andere plek weer verder, om zo weinig mogelijk hitte, vervorming, op één plek te krijgen.

Ingelast aan flens spant zijde

De las naar de liggende flens van het spant is dikker gemaakt, in de ronding van het oorspronkelijke hoeklijn.

Ingelast aan huid zijde

Al met al een heel gedoe, waarbij per weekeinde nog niet eens 1 spant gedaan kan worden. Achteraf blijkt dat met andere klussen tussendoor we er het hele jaar mee bezig zullen zijn.

Oud en Nieuw

Maar: voor het schip is dit toch wel een belangrijke stap vooruit, het komt weer op sterkte, want we willen later met een gerust hart op het wad kunnen droogvallen. De mooie lijn van het schip moet er dan wel in blijven!