Collins TCS onder handen

We wilden graag een Collins TCS zender/ontvanger set in de stuurhut, zoals die in 1950 bij de bouw van de boot geïnstalleerd was. We hebben gezocht, en gevonden. Maar niet alles en ook niet alles was zoals we wilden. Onregelmatig doken er nog onderdelen op, vooral ver weg, en werd de berg spullen steeds groter. Uiteindelijk zo groot, dat we vonden maar eens te beginnen er wat van te maken.

We hebben een set, zie https://dregiv.blogspot.com/search?q=Tcs . Later kwam er nog een tweede set bij, vooral voor onderdelen. Wat we in eerste instantie niet hadden, was het rek en de voet plaat om de zenderkasten op elkaar te kunnen monteren. Op de eerste tekening die we van de elektrische installatie hebben, staan ze weliswaar naast elkaar getekend, latere foto’s laten zien dat de kasten op elkaar staan met de antenne afstemspoel er boven op. 

Dreg IV na oplevering in Den Helder, 1950.
Foto NIMH.

Dus dat moet het worden, een rek ofwel een stack. En dan zo zoals op de foto uit 1950 te zien is,  zwarte kasten, dus zoals ooit geleverd aan de US Navy en door geleverd aan de diverse geallieerden in Europa.

Bakboord in de stuurhut, voor het raam,
twee grijze kasten met een kastje er boven op, de TCS
Foto Niek de Kroon, 1974.

De voetplaat vinden we in Engeland. Niet helemaal origineel, geen Amerikaanse maar een Engelse die in of vlak na de oorlog lokaal gemaakt is om een set te kunnen herinbouwen. Nooit gebruikt echter, nog in de grondverf. Dankzij de Brexit wordt het nog een heel gedoe de plaat in Groningen te krijgen. De Engelse douane werkt erg mee door van de naam van de Dregkapitein een straatnaam te maken, en daar dan een postcode bij te zoeken. Maar het komt goed, de straat bestaat niet en de transporteur belt de afzender maar eens op. 

English mounting plate found it’s way to Groningen.

Bij de voetplaat horen ook steunen. De maten staan in een van de manuals die we hebben. We laten staal zetten, gaan zagen, boren en buigen totdat we hebben wat lijkt op wat het moet zijn. 

Steunen, gestraald en geprimerd.

Daarmee is het nog niet klaar, de boutjes waarmee e.e.a in elkaar zit zijn er niet, Amerikaanse boutjes, #8/32. Nee, niet acht tweeendertigste inch, maar Number 8 met 32 gangen per inch. Boutjes kopen blijkt nog niet zo eenvoudig. Uiteindelijk blijkt dat de boutjes uit China moeten komen. 

De boutjes komen aan de achterzijde in de pinnen waar in de kast het frame van de zender/ontvanger op centreert. Blijkt dat bij een van de kasten daar een afgebroken bout in zit. Die wil er natuurlijk niet uit. Om te voorkomen dat we de ingeklonken centreerpen om zeep helpen besluiten we extra gaten in de achterkant van de kast te boren, en plaatjes met #8/32 draad in de kast te lijmen. Het werkt.

Getapte plaatjes.

II 

Gelijmde plaatjes.

De kasten die we hebben hebben een lang leven achter de rug. Dat is te zien aan deuken, deukjes en beschadigde verf. Die verf is dan soms door een schilder met veel haast “gerepareerd”. 

Zwaar leven gecamoufleerd met spuitbusdruipers.

Om alles er netjes uit te laten zien moet het in de juiste verf. Dat is zwarte Krimplak. “Stofvanger” karakteriseerde een oud Marine man deze verf, en hij heeft gelijk. Maar wel de originele verf. We stralen de mooiste, meest deuk vrije, kasten. En repareren waar mogelijk het verbogen metaal.

Kasten stralen, alle bijgeverfde plekken weer schoon.

De kasten blijken van RVS plaat gepuntlast en plaatselijk met koper gesoldeerd te zijn. Het mocht kennelijk wat kosten. 

Het weer zit mee, ideaal voor Krimplak.

De Krimplak moet dik opgespoten worden, en moet dan snel drogen. Daarbij krimpt de verf en gaat een kringeltjes patroon vertonen. Voor het snel drogen is een hittegolf het ideale moment. Gelukkig heeft september ‘23 dat voor ons in petto. Aan de slag. 

Het valt niet mee, de eerste poging is aardig maar niet geweldig. De tweede poging levert echter museum kwaliteit op, precies wat we willen. 

De kasten, de steunen en de voetplaat krimp zwart.

We laten de kasten en steunen “zonnebaden”, en zetten ze later binnen meerdere weken weg om de lak goed hard te laten worden. 

Wat nog mist: de Remote Control.

Ondertussen vinden we in de US, het land van oorsprong, de nog ontbrekende Remote Control. Er zit ook nog een connector bij, die zo mogelijk nog zeldzamer is. Er wordt een afspraak gemaakt, en hij gaat onderweg. Het lijkt wel of hij met paard en wagen komt, we moeten erg veel geduld hebben. Maar uiteindelijk komt er een doos aan die geheel volgestickerd is. Eén voor elk paard?

Nieuw, maar al wel 80 jaar oud. 

Wat er in zit is het wachten meer dan waard. Een nog nooit gebruikt exemplaar, met hier en daar een minimale beschadiging van de verf. Maar wat wil je, is sinds 1943 al heel wat keren van plank en/of magazijn gewisseld om uiteindelijk in Groningen terecht te komen.

Dakloze afstemspoel.

Bij Radio Holland in Rotterdam blijkt in de verzameling “Oud Roest” een Collins afstemspoel te zitten. Een beetje verweest, RH heeft nooit veel met de Collins TCS apparatuur te maken gehad. De dakloze spoel mag naar Groningen.

Het meeste hebben we nu, alleen het kastje waar de antenne afstemspoel in hoort te zitten ontbreekt nog. Daar hebben we wel een tekening van, en foto’s.  Zelf maken dus.  

Kastje zoals het ooit bedacht was.

Een bevriende metaalman is in staat een kastje te maken. Dat wordt verder pas gemaakt en eerst in de primer, daarna tijdens een tropische zomerdag in de krimp-zwart gespoten. Resultaat: een bijna niet van “echt” te onderscheiden kastje.

Nieuwe woning voor de spoel. 

Een mankement aan de Collins is dat het een “daglicht” apparaat is. Er zit geen verlichting in of aan. Op de Dreg IV stond hij in de stuurhut. Dat kon ook, in het donker ondieptes afdreggen met 3km kabel en tonnen achter de boot heeft geen zin. Maar wij willen ook in het duister kunnen varen en dan is een lampje erg handig. Een rood lampje. 

50’er jaren licht.

De kapiteinse had een erfstuk, een 50er jaren lampje met zwarte krimplak. Dat past mooi bij de Collins, aangepast met een rood LED lampje op 24V. En opnieuw gespoten zodat het zwart weer zwart werd. Het is gemonteerd op het kastje van de afstemspoel, nachtlicht.

Nachtlicht.

Alles is er nu, tijd om het rek in elkaar te zetten. Het is ondanks alle voorbereidingen toch nog enig gepuzzel om alles recht en evenwijdig te krijgen. De dikke verflaag moet hier en daar gecorrigeerd. 

Voetplaat, rubber voet, ontvangerskast
en hoekprofiel met 8-32 schroefje.

De rubber voeten op de voetplaat, de kast van de ontvanger daar weer op en daar aan de hoekprofielen gemonteerd om de zenderkasten te kunnen koppelen. 

Koppelstukje tussen kasten voorzijde.

Met enig geslijp aan de bouten en schroefjes, de koppen van vandaag zijn dikker als vroeger, komt het goed. Al met al een dikke middag werk, toch nog. 

Hoekprofiel achterzijde.

Het rek eerst maar even op proef geprobeerd. Het werkt, de rubber voeten maken dat het een bewegelijke opstelling is. Later aan boord komen daar de rubber steunen boven aan het rek nog bij, afgesteund aan de stuurhut bovenbouw.

Rubber steunen boven-achter aan het rek. 

De apparatuur is ondanks het gewicht zonder haken en stoten uit het rek te halen, en het oogt stukken beter dan met de gebutste en van zakkers en druipers voorziene verflaag waarmee de kasten gekomen zijn. 

Rek klaar voor gebruik.

In de zomer van 2010 zijn we begonnen, met hulp van Jan Brouwer van het Marine museum, uit te zoeken wat ooit aan boord gestaan heeft en hebben uit de diverse schema’s van andere Dregboten wat en waar kunnen achterhalen. Een foto van de Dreg IV van Niek de Kroon gekregen liet de Collins TCS aan boord zien. 

Zo ondertussen zijn we sinds de eerste onderdelen kwamen ruim 4 jaar bezig geweest. Maken, modificeren en vooral: zoeken en speuren. Gelukkig met deskundige hulp van Johan Spek, oud Marine wapenelectronica-monteur.

De boot, ook de stuurhut, vergt echter nog wel wat werk voordat dit museumstuk zijn definitieve plek in kan nemen. De statie-foto maken we dus niet aan boord, maar dicht bij de plek waar het werk aan de Collins gedaan is. Zonder stof en slijpsel in de buurt.