zondag 31 december 2023

Huisvlijt


Foto Dutchfleet, 2003, Folkert Vrieswijk.


Ach, soms is het zo dat er thuis een belangrijke taak te vervullen is. Belangrijker dan welke boot dan ook. Dan dus maar even geen boot. Of de boot naar huis gehaald.
Of een stukje boot, dat past beter.
We hebben de boot gekocht met allerlei apparatuur aan boord. Vooral veel, en niet altijd bruikbaar of “Marine Grijs”. Veel kon dus weer van boord. Bij sommige apparaten hadden we wel het vermoeden dat die een stuk Dregboot geschiedenis meegemaakt hadden.
Die bleven, al of niet aan boord, al of niet aan werkend. 

In 1973 wordt de Dreg IV klaar gemaakt voor CMM Rijnmond, om bij de RDM als manusje van alles en voor personenvervoer ingezet te gaan worden.
Op de nieuwe Maas is het nogal druk en kan het zicht beperkt zijn. De Dreg krijgt dan ook een radar aan boord, na enig wikken en wegen, en wel een KH 17.
Zie ook: https://dregiv.blogspot.com/2013/12/waar-is-de-dregboot.html#more

Dreg IV op de Nieuwe Maas met op de stuurhut de nieuwe radar.
Foto archief Rob Tas.

Nu is een radar geen tovermiddel waarmee blind varen een eitje is. Vooral niet op druk bevaren klein water. Dan is het makkelijk als je zien kan dat je niet helemaal recht vooruit de witte brei in vaart, maar ongemerkt bezig bent naar bakboord of stuurboord af te wijken. Dat kan je zien op een bochtaanwijzer. 


De Dreg bochtaanwijzer met vervallen wijzerplaat.

We hebben de boot gekocht met een bochtaanwijzer aan boord. Een Kelvin-Hughes,  type MK-8/90. Een fabrikant waarvan bij de Marine meer apparatuur in gebruik was, zo ook de Dreg IV radar. Het ligt dus voor de hand dat deze bochtaanwijzer in ‘73 aan boord gekomen is. In schema’s of tekeningen is hier echter geen bewijs voor te vinden, daar staat alleen de KH17 radar ingetekend. 

Elektrische installatie DregIV na ombouw in’73,
wel een radar maar geen bochtaanwijzer ingetekend.

Met deze bochtaanwijzer was wel wat merkwaardigs aan de hand. Type MK-8/90 geeft aan dat de maximale uitslag 90 graden/minuut is.

Tja, er staat echt MK-8/90, geen /300!

Het lijkt er echter op of de schaal handmatig om-geknutseld is naar 300 graden. Ook is de uitslag van de naald wat traag. Dus we hebben wat, maar weten niet of het ook wat is.
Een paar jaar terug zijn we al eens begonnen om de bochtaanwijzer te repareren, maar dat was toen een doodlopende bocht.

Radio Holland, Oud Roest.

Op een gegeven moment wordt bij Radio Holland een partij apparaten afgestoten om de museum collectie wat op te schonen. Daar is ook een MK-8/90 bij. We hebben gereageerd, en mochten de bochtaanwijzer in Rotterdam ophalen. Ook met die bochtaanwijzer was natuurlijk iets aan de hand. 

Het is wat je ziet.

Wat voor de hand ligt is om van beide gemankeerde bochtaanwijzers dan maar 1 goed werkende te maken. Makkelijker geschreven dan gedaan. Maar er is tijd, dus op de werkbank, de thuis werkbank, begonnen de boel uit elkaar te schroeven. Het voordeel van ouwe spullen is dat dat gewoon kan. Puzzelen, meten en proberen levert uiteindelijk een werkende bochtaanwijzer op, en wel een die beter en nauwkeuriger is èn die de juiste schaal heeft.

Onderweg naar beter.

De afgelopen jaren heeft de Dreg bochtaanwijzer boven in een stelling door gebracht. Nu kan hij dus terug aan boord. Althans, dat willen we.
Aan bochtaanwijzers worden echter eisen gesteld. Want het apparaat moet betrouwbaar zijn en bijdragen aan een grotere veiligheid op het water. Een flut-bochtaanwijzer geeft schijnveiligheid, met mogelijk ernstige gevolgen. Dus moet dat van overheidswege onderzocht en getest, en daarna gecertificeerd worden. 

Wel goed, maar niet goed genoeg.

De uitkomst daarvan is helaas voor de KH MK-8/90 niet zo gunstig. Kennelijk is wat vroeger goed was nu niet meer voldoende. Alle huisvlijt voor niets? Geen sprake van, een apparaat is nieuw leven ingeblazen en is bruikbaar. En als hij in de stuurhut staat, dan is die stuurhut “historisch verantwoord”. Met minder dan 50 meter zicht op de nieuwe Maas gaan varen gaan we maar niet doen, dat is “historisch onverantwoord”.