Lenskast onderdelen

 

Ergens onder in de machinekamer van de Dreg IV zat verstopt onder een hydraulische unit een van de belangrijkste bootonderdelen: de lenskast met bijbehorende afsluiters. Het zag er uit of er sinds 1950 niet veel aandacht aan besteed was. En niet alle onderdelen en leidingen waren aanwezig. Bovendien: bij een inspectie had een keurmeester opgemerkt: "die leidingen zitten vast allemaal dichtgeroest". Waar of niet, wat meer aandacht leek ons wel nodig.

Het lenssysteem zit in de machinekamer. Het bestaat uit een lenskast waar 4 zuigleidingen op uitkomen. Elke zuigleiding zit op de lenskast met een eigen afsluiter. Zo kan een sectie van de boot gelenst, of van buis- of lekwater ontdaan, worden door de bijbehorende afsluiter open te draaien en met een pomp de lenskast leeg te  zuigen. 

De lenskast met 4 afsluiters

Om onderdruk te krijgen in de lenskast zijn er 3 pompen, twee zijkanaalpompen die elk door een hoofdmotor aangedreven kunnen worden, en een hand-vleugelpomp. Om die pompen op de juiste wijze te kunnen gebruiken is er een aantal driewegkranen in het buizennetwerk opgenomen. 

Een van de 4 drieweg kranen, om water en
zuigkracht de goede kant op te krijgen.

En er is nog een mogelijkheid om via een vlakafsluiter en een wierpot buitenwater aan te zuigen voor de dekwas. Genoeg onderdelen dus waar wat mis mee kan zijn. Gelukkig hadden we de lastigste afsluiter, de vlakafsluiter, al eens overhaald, zie: https://dregiv.blogspot.com/2016/10/dregboot-in-dok-afsluiter-en-invloei.html#more

Omdat onder de lenskast het vlak gedeeltelijk opgegeten was door de roestwurm, moest het systeem gedemonteerd. Zie: https://dregiv.blogspot.com/2016/09/dregboot-in-het-dok-reparatie.html#more

Gedemonteerd. 

Die onderdelen dus meteen maar onder handen nemen. De lenskast met de 4 afsluiters en twee driewegkranen gedemonteerd. Met enige verbazing blijkt er uit de lensleiding die naar het achteronder loopt, olie te komen. Veel olie. Kennelijk heeft iemand geprobeerd na een lekkage van een schroefas de schroefasolie uit het achteronder te pompen met de lenspomp. Die olie heeft de viscositeit van keukenstroop, 1000 cSt. Water, en dus ook lenswater, is 1 cSt. Een groot succes zal het wel niet geweest zijn, en wij zitten nu met een kleverige smeerboel.

Werk te doen.

De eerste stap is de afsluiters uit elkaar te halen. Dat valt nog niet mee. Kennelijk is het lang geleden dat er een sleutel op gezet is. 

Met enig geweld.

Daarna moet alle verf, vet en olie verwijderd. De Dreg IV methode is: uitkoken. De lenskast verhuist dus naar de keuken.

Probaat middel tegen verf en vuil...

... met resultaat.

De afsluiter heeft een dubbele functie. Het is een afsluiter met een losse klep. De klep kan op de stem, of spindel, op en neer schuiven. Gesloten sluit hij de zuigleiding af van de lenskast, de stem drukt de klep in de zitting, zie tekening. Maar open is hij afsluiter en terugslagklep ineen. 

3=klep 4=stem, tekening Ebora

Komt er overdruk te staan in de lenskast, b.v. doordat een ander deel van het schip vol staat met water dat in de lenskast loopt, dan duwt dat de klep tegen de zitting. Het water kan zo niet naar een ander compartiment lopen, het kan dus niet tegen de pijlrichting in stromen.  

Zuigt een pomp onderdruk in de lenskast, dan zal de klep door het drukverschil omhoog komen en zuigt de pomp de lensleiding leeg. 

De pijl op de afsluiter staat er dus niet voor niets op, verkeerd om gemonteerd werkt het systeem niet. Zoals meer onderdelen in de dregboten, is deze afsluiter van Gieterij Dikkers, Hengelo, die met de "D".

 

Leidingkleuren volgens de Zeekadetten.

Leidingen in schepen hebben een kleur, zodat je makkelijk kan zien wat voor leiding het is. De lensleidingen in de Dreg IV waren gewoon meegeschilderd is de kleur van het vlak, donker grijs. Buitenwater, dus ook dekwaswater, is groen, en lensleidingen eigenlijk zwart. Het zal wel niet goed wezen, maar wij vinden lenswater buitenwater, en dus wordt de kleur groen, Ral 6001.

Grondverf ...

... en 6001.

De klep, die bij een aantal afsluiters beschadigd is, wordt vervolgens met slijppasta ingeslepen op de zitting. Want Dicht moet wel Dicht zijn, anders wordt er lucht gezogen uit het compartiment waar geen water staat.

Inslijpen met korrel 300.

Het resultaat.

De afdichting van de stem was een stopbuspakking. Een van, we denken, 70 jaar oud. Tijd voor nieuw dus. Een stopbuspakking kan. Wat ook kan is een rubberen X-ring. Drie van deze ringen op elkaar doen hetzelfde, en kunnen beter tegen lang niet gebruikt worden. Lensen gaan we hopelijk niet te vaak doen.

Klaar voor in elkaar.

Voor de afdichting tussen het huis en de deksel waar de stem in zit wordt een fiber ring op maat gemaakt. Gelukkig was er een standaard ring die bijna paste, enig handwerk was voldoende om een 2020 onderdeel een 1950 maat te geven.

Vroeger was alles anders, vandaar.

Het ontbrekende handwiel en schildje worden opgeduikeld / gemaakt en bronzen BSW moeren om de handwielen vast te zetten besteld. De afsluiters kunnen nu in elkaar gezet en getest. In de werkplaats zetten we er 3 bar waterdruk op, om te zien of de klep en zitting goed afdichten.

Waterdicht, zo ←, maar ook →.

Gekeurd en goed bevonden. Ze kunnen dus weer aan boord.

In elkaar en klaar.

Wat rest is de lenskast zelf, met de bijbehorende pijpstukken. Die zijn gecontroleerd op scheurtjes of onvolkomen solderingen. Geen gebreken gevonden. Koken en verven dus.

Pakkingen worden gesneden, bouten gekocht en de montage kan beginnen. Op weg naar een gehervernieuwd lenssysteem!