 |
| Eén Dregboot op TV, één schoorsteen. |
Belangstelling voor wat er in de jaren '50 en begin jaren '60 in Nederlands Nieuw Guinea gebeurde hebben we wel. Maar de aandacht moest aan wat anders besteed, dus hebben we de uitzending van Andere Tijden op 24 februari gemist.
We werden er op geattendeerd dat we die toch echt moesten gaan zien.
Dus: Uitzending Gemist in stelling gebracht. Want er zou een boot in beeld zijn.
Inderdaad, er komt een Dregboot in beeld. Niet erg duidelijk, en ook niet lang, maar wel een Dregboot. Het fragment is gefilmd bij Biak, de hoofdstad van het eiland Biak.
In het eerste stuk van het fragment ligt er 1 Dregboot aan de steiger.
De boot heeft nog wel de constructie van de tropentent op het voordek staan, maar het zeildoek is er af gehaald. Op het achterdek lijkt de onder een dekkleed staande dreglier te zien, maar we zien geen rekken met dregboeien. Die waren kennelijk niet meer nodig en van boord gehaald.
Op de filmbeelden zien we in de stuurhut de contour van wat de nogal omvangrijke zend/ontvangst installatie moet zijn. Zie ook: https://dregiv.blogspot.com/2010/12/dreg-iv-in-de-lucht.html#more
 |
| De Zend/Ontvangst installatie in de stuurhut? |
Daar achter de stuurstand met het kompas. Die stond toen verder naar achteren in de stuurhut, zodat ervoor meer ruimte was voor een kaartentafel. Want daar waren de boten uiteindelijk voor: kaarten maken.
 |
| Stuurstand nog op de oorspronkelijke plaats. |
Door de escalerende vijandigheden tussen Indonesië en de Nederlandse militairen, kregen de schepen van de Hydrografische dienst steeds meer een militaire taak. Zelfs op de kleine Dregboten werden wapens gemonteerd.
 |
| .50 bij de bakboord bolderkast op een Dregboot. |
Op het voordek twee stuks . 50. Bij de Dreg I werd op het achterdek zelfs een 20mm Oerlikon luchtafweergeschut geplaatst.
 |
| Oerlikon op het achterdek van de Dreg I. En ook militairen in gevechtsuitrusting. Bij de Hydrografische dienst was het tenue doorgaans "Los en Luchtig". |
In het filmfragment zien we geen gemonteerde wapens aan boord, nog bij de informeel geklede bemanning. Wel zien we "dingen" die een affuit voor een wapen zouden kunnen zijn.
 |
| Voor de . 50? |
Op het voordek , of op de steiger er naast, staat wel een "ding" met er achter de ankerlier, maar of daar een .50 op kan weet deze oud wachtmeester niet.
 |
| Een "ding", maar wat voor ding? |
Wat verder naar achteren, achter de voorste mast maar nog voor de koekoek op de opbouw, staat nog een "ding", maar niet op de goede plek en het is wat laag.
Een Oerlikon zien we niet, maar die kan ook net buiten beeld gebleven zijn.
Later in het fragment, als de gevangenen aan boord gebracht worden, liggen er twee Dregboten naast elkaar aan de steiger, waarvan de tweede de tropentent nog over de opbouw heeft. Het eerste shot is kennelijk geschoten toen de tweede boot al onderweg was naar Woendi.
 |
| Twee schoorstenen, twee Dregboten. |
Welke Dregboot in het fragment voorkomt is lastig te achterhalen. De Dreg IV is het in ieder geval niet, die is nooit in Nieuw Guinea geweest. De I, II en II waren daar in 1962 wel.
 |
| Google maps, gemaakt door een satelliet, niet door een Dregboot. |
De Dreg I en II zijn in 1959 klaar met hun hydrografische taak en worden in Manokwari aan de noordkust opgelegd. Manokwari ligt 120 zeemijl westelijk van Biak, dus niet te ver weg.
De Dreg III is in 1959 en 1960 aan de zuidkust met assisteren bij opnamewerkzaamheden bezig. Eerst bij FakFak, later niet ver van Merauke.
Het ligt het meest voor de hand dat de boot op het filmfragment de Dreg I of Dreg II is, maar zeker is dat niet. De Dreg I had op de andere foto's de tropentent nog, wellicht dat de achterste boot de I was.
Als we het fragment beluisteren, gaat het om 25 Indonesische militaire infiltranten die opgepakt zijn en op een klein schip van de Marine van Biak naar Woendi (nu Wundi) gebracht moeten worden. Biak en Wundi zijn beiden eilanden aan de noordkust van Nieuw Guinea. Vanaf eilandhoofdstad Biak ligt het kleinere eiland Wundi op zo'n 30 zeemijlen varen naar het oosten. Een reis over zee dus, maar geen lange reis.
 |
| De Telegraaf bericht op 19-06-1962. |
In de Telegraaf van 19-06-1962 staat dit voorval ook beschreven. Het lijkt er dus op dat de Nederlandse overheid een "persmoment" georganiseerd heeft, om de wereld, en ook het vaderland, te laten zien hoe "goed" we bezig zijn, daar in het verre Nieuw Guinea.
Als je de hele uitzending bekeken hebt, krijg je niet meteen het gevoel dat we goed bezig waren. Het Nederlandse leger, en dus ook de Marine, was Nederlands zuinig uitgerust en niet echt toegerust voor zo'n operatie. En het streven was mooi en edel, onafhankelijkheid voor de Papoea's, maar Nederland was te klein en onbelangrijk om de rest van de wereld achter dat idee te krijgen. Het eindresultaat was voor de Papoea's teleurstellend en voor ons beschamend.
De mannen die in de uitzending hun verhaal vertellen zullen wel met gemengde gevoelens terugkijken op deze periode. In de afgelopen jaren zijn we met enige regelmaat (Marine)mannen tegen gekomen die in Nieuw Guinea gediend hadden. Of zelfs op een Dregboot gevaren hadden. Het was avontuur, maar wel een gevaarlijk avontuur, zeker in de jaren '60. En een avontuur dat weinig kans van slagen had.
Mooi dat dit middels Andere Tijden weer onder de aandacht gebracht is.
Zie ook: https://www.anderetijden.nl/programma/1/Andere-Tijden/aflevering/853/Nieuw-Guinea-Neerlands-laatste-oorlog , Dregboot in beeld op 21:20.
Het hierboven gebruikte beeldmateriaal komt grotendeels uit de uitzending van Andere Tijden. De rechten zullen waarschijnlijk liggen bij de RVD of het NIMH.
