dinsdag 4 maart 2014

Micro-restauratie

20 meter is een heel end als je alles weer pico bello voor elkaar wilt hebben.
Vooral als het een schip is, want dat betekend "altijd meer werk". En als daar bij komt dat er in het verleden wel eens wat nonchalant mee omgegaan is, wordt het er niet makkelijker op. Maar het ergste is wellicht, dat de kapitein vindt dat Pico Bello met hoofdletters geschreven moet worden.
Niet Pico Bello schakelaar,  24v licht Mandiruimte
Op bezoek bij sponsor EdoBode voor een rare maat verende borgring, werd de opmerking gemaakt: "Oh, het wordt een micro-restauratie", doelend op de kleine details die ook belangrijk waren.

Waar ging het om: In de Dreg IV zitten in het elektrisch systeem een aantal componenten die nog dateren van de bouw in 1950. Maar niet meer alles is compleet of werkt nog zoals het hoort. Een veel gehoord advies is :"Er uit met die ouwe troep en op nieuw beginnen". Maar de uitdaging ligt nu juist in zoveel mogelijk behouden, dus vervangen en repareren. Begonnen was met het 24VDC systeem, zie http://dregiv.blogspot.nl/2012/03/24-volt-en-meer.html, het hoofdbord is klaar. Nu is de beurt aan het 220 V systeem. En wel het hele systeem, dus ook de "kleine" onderdelen zoals schakelaars en stopcontacten.
De Dickhäuter schakelaars
Daar was e.e.a. mee mis, het begin van een tijdrovende "micro-restauratie".
Gelukkig hadden we een jaar geleden nog een aantal onderdelen op de kop kunnen tikken, zie http://dregiv.blogspot.nl/2013/04/dinky-toy-onderdelen.html. Oud Hazemeyer en AFA materiaal, een begin maar nooit genoeg.
Al een tijd was een doorn in het oog de slecht werkende en incomplete Dickhäuter bakeliete schakelaars in het vooronder om het licht in de mandiruimte aan te doen. De een had geen knop meer, en bij de ander zat die knop het plakband vast en werkte de schakelaar soms wel, soms niet. Jaren is er gezocht naar gelijke schakelaars. Af en toe werd een gevonden, maar die was dan toch net anders. Na 5 jaar (!) waren er genoeg onderdelen gevonden om daarmee de schakelaars weer in orde te maken.
In het bad, koken met ontvetter om troep en verf te verwijderen
Ze werden van de wand geschroefd, in het bad gedaan en er werd met repareren begonnen. Daarvoor waren nieuwe 1/2 duims verende borgringen nodig, micro-restauratie dus volgens de sponsor die ze nog had. Maar het is gelukt.

Borgring, bladveertje en gereedschapje om ze te plaatsen.
De ontbrekende knop gemonteerd, uit donor schakelaars nieuwe bladveertjes gehaald, een schakelelement vervangen, nieuwe verf en ten slotte Turtle Waxen.

...en de draaiknop zit er weer voor 64 jaar op.

Het ziet er weer uit als in 1950 ....












De schakelaars zitten weer op hun plek, op de oude onderdozen, en het ziet er uit of er niets gebeurt is. Dat is ergens jammer, het werk en het zoeken valt niet aan het resultaat af te zien. Maar het is ook de waardering, want het resultaat is dat niet te zien is dat er iets aan de hand geweest is.
Micro-restauratie voltooid.

Een vergelijkbaar projectje zijn de waterdichte schakelaars en waterdichte stopcontacten die zo hier en daar moeten komen. Het 220 V systeem wordt uitgebreid, daarvoor zijn meer schakelaars en WCD's nodig. Buiten en binnen in de machinekamer willen we die waterdicht hebben. Dat kan, ze zijn gewoon nieuw te koop, modern 21e eeuws. In de Dreg zat één nog originele WCD in de machine kamer uit de tijd dat het schip gebouwd is. En die willen we dus, Hazemeyer of AFO uit 1950! Degelijk brons, aluminium en bakeliet.

Aluminium en brons Hazemeyer en Afo materiaal

In de afgelopen jaren is een aantal bijeen gesprokkeld. Maar niet alles is werkend, en soms bedekt met 8 lagen verf, waardoor stekkers slecht passen of knoppen zwaar draaien.
Hoezo waterdicht?


En hoewel waterdicht, zijn er toch redelijk wat met roestige interne delen. Vooral bij de bronzen exemplaren, die buiten in weer en wind en zeewater gezeten hebben. Van de twee ijzeren plaatjes en twee stalen veren rest soms niet meer dan een bruin poeder, helaas.

Schakelaar
WCD


Demonteren dus, in het bad om de verf er af te krijgen en puzzelen om er weer een aantal werkend in elkaar te krijgen.
Hazemeyer na het bad
Opmerkelijk is dat veel onderdelen van de bronzen en aluminium schakelaars en WCD's gewoon uit te wisselen zijn. En dat sommige AFO delen op een Hazemeyer passen. Kennelijk had de Marine voorkeur voor een ontwerp, dat vervolgens door meerdere leveranciers gemaakt is. Dat maakt het weer Dreg-klaar maken wat makkelijker.
Alles heeft een nummer, zelfs de montageplaat!
Ook opmerkelijk is dat alles genummerd is. Op de schroefjes na heeft elk onderdeel een nummer, ingegoten of ingestanst. Het vermoeden ontstaat dat er achter deze schakelaars en WCD's een omvangrijk leger aan administrateurs schuil gaat. Zelfs de duidelijk met de hand geboorde aluminium plaat waar op ze in de donor schepen gemonteerd waren hadden een nummer ingeslagen.

Hazemeyer schoon en werkend
Combineren en repareren tot er voldoende werkende units ontstaan waren. Een paar deeltjes, o.a. de verroeste ijzeren plaatjes die de bakelite stopcontactplaat op z'n plaats houdt, zijn nieuw gemaakt.



De schone gietdelen zijn daarna opnieuw gecoat. Waar nodig zijn schroeven en bouten door nieuw vervangen.
Aan de drooglijn
Gelukkig was alles metrische schroefdraad, zodat, in tegenstelling tot de meeste andere Dreg onderdelen, we niet ook nog een Engelse bouten en moeren zoektocht kregen.

WCD met nieuwe plaatjes.

Weer als nieuw, en ......












Al met al toch nog een heel gedoe. Gelukkig waren de winteravonden lang.
Maar wel met het resultaat dat de Dreg een 1950 schip blijft, met 2014 stroom.